Mieszkańcy gminy mogą głosować w referendum lokalnym

Społeczności lokalne mają prawo bezpośredniego wypowiadania się w sprawach zasadniczych dla tego samorządu, które nie są stałym, powtarzalnym, bieżącym wykonywaniem zadań.

Prawodawca konstytucyjny uznał, że członkowie wspólnoty samorządowej mogą decydować, w drodze referendum, o sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego, zaś zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego określa ustawa (art. 170 Konstytucji RP). Jest to ustawa z 15 września 2000 r. o referendum lokalnym, a także – zgodnie z jej art. 1 ust. 2 – w zakresie nieuregulowanym odpowiednio przepisy ustawy z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy, z wyjątkiem art. 37e, art. 37f, art. 103aa oraz art. 103ba. Wcześniej wedle art. 72 ust. 2 ustawy konstytucyjnej z 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym (DzU z 1992 r. nr 84, poz. 426 ze zm.; dalej: mała konstytucja) mieszkańcy mogli podejmować rozstrzygnięcia w referendum lokalnym, a warunki i tryb przeprowadzenia go określała ustawa.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 26 lutego 2003 r. (K 30/02; https://ipo.trybunal.gov.pl/ipo/Szukaj?cid=1) orzekł, że ze względu na niski stopień określoności art. 72 ust. 2 małej konstytucji znaczący wpływ na ukształtowanie pojęcia zakresu spraw, które mogły podlegać referendum gminnemu, miało orzecznictwo sądowe. Z analizy Trybunału wynika, że każda ważna dla gminy sprawa publiczna o znaczeniu lokalnym, a zarazem...